مشاوره تربیت فرزند: فرزندم حرف گوش کن نیست؛ چه باید کرد؟

با سلام و احترام خدمت شما مادرگرامی. از اینکه سوال خود را با سایت راسخون در میان گذاشتید سپاسگزارم. امیدوارم صحبت هایم مفید واقع شود. بیان کردین "پسر14 ساله ای دارید که اصلا حرف گوش نمی دهد" با توجه به اینکه پسرتان در سن بلوغ هستند، نکاتی را درباره ی طرز صحیح برخورد با این دوران را خدمتتان عرض می کنم:
- در سن نوجوانی به علت شروع حس استقلال طلبی، نوجوانان به طور طبیعی تا حدودی نافرمان می‌شوند که در این زمان باید به جای دستور و امر و نهی کردن او را به انجام کار صحیح تشویق کرد. امام علی (علیه السلام) فرمود: زیاده روی در سرزنش، آتش لجاجت را شعله ور می سازد.
- سرزنش و متهم کردن نوجوان به بی قانونی و بی نظمی، به کار بردن القاب و عناوین تحقیر کننده، تهدید و خط و نشان کشیدن، طعنه و کنایه و داد و فریاد و نصیحت کردن و دستور دادن، در مقابله با نافرمانی نوجوان، اثر مفیدی در بر ندارد. چون انجام این اعمال موجب پرخاشگر و زورگو شدن آن‌ها در آینده می‌شود و این گونه فرزندان تحقیر شده بعد از رسیدن به استقلال، سعی می‌کنند با توسل به زور وجود و قدرتشان را به دیگران اثبات کنند.
- کودکان و نوجوانان باید از سنین پایین با نظم و قانون و لزوم رعایت آن آشنا شوند، با کمک همه اعضای خانواده تصمیم‌گیری و کارهای مهم را بین همه تقسیم کنید. هریک از وظایف مختلف هفته را روی کاغذ جداگانه‌ای یادداشت کنید و داخل جعبه‌ای بیندازید تا هرکس کاغذی را بردارد. در این صورت همیشه یک نفر کار ثابت و مشخص انجام نمی‌دهد تا برایش خسته کننده شود. و اگر با توجه به شرایط خانه مثلا نان خریدن را وظیفه ی پسر می دانید باید به صورت یک قانون در بیایید که در قبال آن احساس مسئولیت داشته باشد و پیامدی را در صورت انجام ندادن آن برایش در نظر بگیرید.
- والدین، هر توقعی از او دارند و هرچیزی که از او می خواهند را با «قاطعیتی دوستانه» بیان کنند و مطمئن باشند تندی، بداخلاقی و داد و فریاد هیچ چیزی را درست نمی کند و فقط روابط را دور و تیره می کند.
- موقعی که از فرزندتان درخواستی دارید باید توجه داشته باشید که مشغول یک فعالیت لذت بخش نباشد چون آن لحظه اصلا حرف شما را نمیشنود و احساس می کند که درکش نمی کنید و لجبازی می کند. مثلا حین تماشای فوتبال، اگر به او بگویید برو نان بخر، این کار را انجام نمی دهد.
- به رفتارها یا عملکرد غلط آنها به صورت مستقیم حمله نکنید، بلکه رفتار غلطشان را از شخصیتشان جدا کنید، مثلاً اگر نظم را رعایت نمی کند، نگویید: شلخته، بی نظم... بلکه بگویید در کارهای تو نظم وجود ندارد یا دوست دارم کارهایت را با نظم بیشتری انجام دهی.
- نوجوانان احساس می کنند عشق والدینشان به آنان عشقی مشروط است (اگر مطابق خواسته های آنان عمل کنم مرا دوست دارند). این حس آسیب زننده است و نوجوان را دچار سرخوردگی و مقاومت بیشتر می کند.
- پیشرفت های آن ها را تحسین کنید و به نقاط مثبتشان بیشتر تمرکز کنید و اشتباهاتشان را فراموش کنید، وقتی مشکلی دارند به مشکلات و درددل های آنها گوش دهید و این طرز رفتار باعث ایجاد یک احساس مثبت و عزت نفس در نوجوانان می گردد.
- بهترین راه برای تقویت ارتباط والدین با کودک یا نوجوان آن است که وقتی با کیفیت را برای او اختصاص دهیم. مثلا هر روز حداقل یه ربع با او به فعالیت مورد علاقه اش بپردازیم و حتی صحبت کردن پیرامون مسائلی که برایش لذت بخش است. در واقع وقتی ارتباط خوبی بتوانید با پسرتان برقرار کنید، او بهتر حرف شما را گوش می دهد.
- پسرها به خاطر موقعیت خانوادگی خاصی که در آینده دارند و باید مسئول و مدیر یک زندگی شوند، نیاز زیادی به اعتماد به نفس بالا دارند. شما می‌توانید با سپردن کارهای مهم به پسرتان و گفتن این جمله که «من می‌دانم تو به بهترین شکل ممکن این کار را انجام می‌دهی» اعتماد به ‌نفس فرزندتان را بالا ببرید و حس مفید بودن را به او القا کنید.
و در نهایت، در برخورد و رفتار با فرزندان در سن بلوغ باید از نقش دستور دهنده به نقش همراه و همدل تبدیل شویم. گاهی اوقات فقط باید به صحبت های او گوش دهیم، گاهی باید با قاطعیت چیزی را اعلام کنیم و وارد بحث نشویم، گاهی با صبر و حوصله باید مفاهیم، مقررات، مسئولیت‌ها و وظایف محیط پیرامون را توضیح بدهیم و هنجارها را با دقت تمام و به تناسب سنشان انتقال دهیم و در خیلی مواقع هم باید چشم پوشی و تغافل کرد.
موفق و پیروز باشید.

بیشتر بخوانید: